ABD DOLAR BASIYOR DEĞERİ NİÇİN DÜŞMÜYOR? VAHAP DABAKAN

 PİRİNCİN TAŞLARI 

ABD DOLAR BASIYOR DEĞERİ NİÇİN DÜŞMÜYOR?  

                                                 

                          VAHAP DABAKAN 

       Bazılarını izlediğimde ve konuşmalarına baktığımda Adam hem Ekonomist hem Hukukçu hem Tıp’tan biraz mürekkep yalamış, anlayacağınız ne konuşulursa her konuda o kişi kendini uzman gösteriyor. Ben sizlerin affınıza sığınıyorum. Ekonomist, Hukukçu, Tıp bilgim de yoktur. Uzman da değilim. Gazeteci – Köşe Yazarı olarak sadece inceliyorum, okuyorum. İncelemelerim sonucunda iyi bir dinleyicim ve köşemi yazıyorum… 

       Devamlı düşündüğüm ve herkes tarafından sorulan bir soru var. Amerika sürekli karşılıksız dolar basıyor ama doların değeri düşmüyor. Hala rezerve para dolar ve hala en güvenilir liman yine dolar. Hatta deniyor ki tüm ülkeler parayı bassın, dağıtsın. Halkın sorunları çözülsün iddialar geliyor… 

       2008 Yılı Ağustos ayında başlayan küresel krizden bu yana ne kadar dolar basılmış. Eğer Amerika merkez bankası konumundaki FED’ in bilançosunda Nisan 2020 itibariyle aktif büyüklüğü 7 trilyon dolar olduğunu görürüz. Bu büyüklük 2008 yılı Ağustos ayında yaklaşık bir trilyon dolardı. Demek ki 2008 Ağustos ayı ile 2020 Nisan ayı arasında FED bilançosunun aktifi 7 kat artış göstermiş. Küresel krizin başlangıcında dünyada dolaşımda olan dolar miktarı 840 milyar dolardı. Nisan 2020 itibariyle bu miktar yaklaşık 4 katına ulaşarak 2 trilyon dolara ulaşmıştır… 

       FED 2008 yılından günümüze kadar olan sürede piyasaya ek olarak sürmüş olduğu 1 trilyon doların üzerinde likidite FED bilançosunda yaklaşık 6 trilyon dolarlık bir etki (artış) yaratmıştır. Yani görüleceği gibi hangi açıdan bakarsak bakalım 2008 yılından 2020 yılına kadar basılan dolarların alım gücü yüksek boyutlara ulaşmış görünüyor… 

       Doların değerini iki şekilde ölçebiliriz. ABD’deki Doların 6 önemli para birimine (Euro, Yen, Sterlin, Kanada Doları, İsveç Kronu, İsviçre Frangı) karşı oluşturulmuş olan dolar endexine bakarak anlarız. Bu doların dış değeridir. İkinci ölçümde eğer endex 100’ün üzerindeyse dolar değerli demektir… 

       ABD’deki 2008-2020 itibariyle baktığımızda dolar enflasyonu 2-4 bandında gidip geliyor. O da şu demektir. Dolar ciddi bir enflasyona uğramamış aynı tarihler arasında doların dış değerine baktığımız zaman, doların miktarı ciddi anlamda artmış olmasına karşın doların değeri düşmüyor… 

Peki, dolar niye değerini yitirmedi? 

1-) ABD ekonomisinde bir bozulma ortaya çıktığında ABD ekonomisi etkilenecekse FED ekonomiye müdahale ediyor ve de hızlıca karar alıyor.  

2-) FED’in kazandığı bu yüksek kredibilite ile dolar tüm dünyanın parasıymış gibi algılanıyor. Kendi milli parası düşen ülkeler, dolar alıyorlar. 

3-) Yatırımcı bir başka para cinsinden pozisyonları varsa o para cinsinde çıkar ve mutlaka dolar alır. 

4-) Fonlardan ortaya çıkan pozisyonlarda teminatlar yetersiz olunca ek teminatlar için yeniden dolar alınıyor. 

       Doların arzı hızla artsa bile yukarıdaki 4 Maddenin sonucu olarak doların talebi daha fazla artınca doların değeri düşmüyor aksine yükseliyor…  

       FED Dolar basıyor eğer basmasaydı doların değeri daha yüksek olurdu. Çünkü dolara olan talep artıyor. Bunu ise ABD istemiyor rekabet gücünü zayıflatıyor… 

       Köpeğin önüne atsan yemez ama İnsanları birbirine kırdıran bu ABD doları ne paraymış…